İç Kontrol Sistemi Nerelerde Uygulanır?

İç Kontrol Sistemi Nerelerde Uygulanır?

İç Kontrol Sistemi Nerelerde Uygulanır ? İç Kontrol Sistemi; Kurumlar, kuruluşlar, yarı iktisadi teşebbüsler, vakıflar, dernekler, KOBİ’ler, yönetim kurulları, satış ve pazarlama şirketleri, şube içeren firmalar, kısa süreli organizasyonlar, departmanlar, bölümler, kademeler ve takımlara kadar uygulanır.

İç Kontrol Sistemi Nerelerde Uygulanır? İç kontrol sistemi; kurum, kuruluş ve özel sektörde her seviyedeki organizasyonlarda uygulanabilir.  İç kontrol sisteminin web ortamında tanımlarına bakıldığında “Bir bütün içinde uyum ve bu ortamdaki faaliyetlerin makul bir güvencede olması” olarak görülmektedir. Fakat sanayide 9 çalışanı olan fakat 40.000.000 ₺ yıllık cirosu olan firmalar da iç kontrol sistemine geçmek istemektedir. Bu tanım böyle firmalar için yetersiz kaldığından özel sektörde iç kontrol sistemini kurmak için önce iç yapının düzenlenmesi gerekmektedir. 
Öncelikle işletmede tepe yönetimin sürdürülebilirliği sağlanmalıdır. Hisse yapısı ve yönetim kurulu karar alma oy dağılımı dengeli bir yapıya çekilmelidir. Sonrasında yönetim kurulu oluşturulmalıdır. Yönetim kurulunun yapısı kadar sürdürülebilirliği de planlanmalıdır. Tepe yönetimin yapılanması mutlaka görev dağılımı ile işletmeye entegre edilmelidir.

İç Kontrol Sistemi Nerelerde Uygulanır? KOBİ’ lerde İç Kontrol’ e Geçiş

Yönetim kurulu ile işletme arasında yapının büyüklüğü ve kurul üyelerinin icracı olması durumlarına göre gerekirse bir genel müdür ara kademesi oluşturulmalıdır. 1* İç kontrol sistemi tepeden başlayarak alt kademelere doğru kurgulanan bir disiplindir.

İç Kontrol Sistemi Nerelerde Uygulanır
İç Kontrol Sistemi Nerelerde Uygulanır

Tepe yapılanma organizasyonel olarak her zaman büyüme hedeflerine uygun yapılanmada olmalıdır. İşletmede mevcut durumda bir genel müdür veya departman müdürü olmayabilir. İleride yapılanma geliştikçe bu kadroların oluşacağı düşünülerek planlaması yapılmalıdır. Yetki ve sorumluluklar belirlenirken temsil ve imza üzerinde dağılım yapmak yerine iç yönergelerle örgütlenmek faydalı olacaktır. 2* Örgütlenme, işletmenin stratejilerini, hem hukuksal olarak hem de yapısal olarak desteklemelidir.

İç Kontrol Sistemi Nerelerde Uygulanır sorusunun bir başka cevabı ise iç kontrol sisteminin işletmeyi kapsayan tüm yerlerde uygulanması gerektiğidir. Gerekli görülen her kademeye kadar, raporlama, emir komuta, yetki, sorumluluk ve görev tanımları organizasyonun yapısına göre oluşturulmalıdır. Organizasyon ister gezi rehber ekibi olsun isterse de 5000 kişilik holding olsun iç kontrol sistemini çalıştıracak yapılanma sağlanmış olur. İşletmelerin iç kontrol sistemini kendi başlarına kurmaları veya bir hukuk danışmanı ile birlikte hareket ederek kurgulamaları çoğu zaman yanlış sonuçlar doğuran örgüt yapıları olmasına sebep olmuştur.

Kamusal veya yarı kamusal yapılarda hesap verilebilirlik için gereken sistem olan iç kontrol sistemi devletin zorunlu kıldığı, tüzük, mevzuat ve yasalarla yaptırımı olan yapılanmadır.

3* KİT’lerin özel sektör işletmelerinden farkları, yapıları ve işleyişleriyle birlikte anket çalışmasından elde edilen bulgular dikkate alınarak genel kabul gören iç kontrol modelleri ışığında KİT’lere özgü bir iç kontrol modeli oluşturulmuştur. KİT İç Kontrol Modelinin sağlıklı ve etkin işleyebilmesini sağlamak üzere KİT’lerde hesap verebilirliği, şeffaflığı, karar alma süreçlerinde esnekliği ve stratejik yönetim anlayışını geliştirmeye yönelik politika önerileri getirilmiştir. Kuruluşlarda performans denetimi ile risk ve süreç odaklı iç ve dış denetim yapılması yönünde önerilerde bulunulmuştur. Çalışmada, ayrıca kuruluşların organizasyon yapılarında gerekli görülen değişikliklere yönelik tedbirlere de yer verilmiştir.

Konunun tamamı için -İç Kontrol Rehberi Genel Başlıkları


  1. Kaynak: MUFG  internal control systems http://www.mufg.jp/english/profile/governance/audit/
  2. Kaynak: KOÇ Holding İç Kontrol Sistemi ve İç Denetim Müdürlüğü http://ir.koc.com.tr/annual-reports/2016/tr/ic-denetim.html
  3. Kaynak: T.C. BAŞBAKANLIK DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI MÜSTEŞARLIĞI YILLIK PROGRAMLAR VE KONJONKTÜR DEĞERLENDİRME GENEL MÜDÜRLÜĞÜ http://strateji.akdeniz.edu.tr/wp-content/uploads/2016/10/uzmanlik-tezi-1.pdf