İç Kontrol

İç kontrol ;

kurumların ve işletmelerin  hedeflerine ulaşması ve misyonlarını uygulamada önlerine çıkabilecek belirsizliklerin en aza indirilmesi ve faaliyetlerin güvenilirliğinin sağlanması amacıyla uygulanan süreçlerin toplamıdır. Bu süreçlerin toplamına İç Kontrol Sistemi denir.

Organizasyonun kendi kendini denetleyebilir, hesap verebilir, şeffaf ve etkin olarak çalışmasını sağlayan, yetki, sorumluluk, politika, vizyon, misyon ve hedeflerle şekillenen, kontrol sistemidir. *1

Güncel İç Kontrol Sistemi

Bu disiplin denetim şekli değil sürekli devamlılığı olan bir süreçtir. İç kontrolün ulaşılmaya çalışılan bir amaç olmadığıdır. Yine bu disiplininin süreç olması, aynı zamanda bir sonuç olmadığı anlamına da gelir. Bu süreç sonuca ulaşmak için kullanılan bir araçtır. İç kontrol insanlardan etkilenir. Bu süreç sadece politika kuralları, el kitapları ve talimat metinleri değildir.

Organizasyonun (kurum veya özel sektör)  her seviyesinde yer alan insanlar iç kontrolün bir parçasıdır ve uygulanmasından sorumludur. İç kontrol kurumun hedeflerine ulaşılmasında üst yönetime ve idarecilere sadece makul bir güvence sağlar. Organizasyon, hedefine doğru ilerlerken iç ve dış etkenlere maruz kalır. Organizasyonun bir parçası olan çalışanlar iç etkenlere örnek olarak gösterilebilir.

Kişilerin karakter özellikleri, ahlaki değerleri ve yetkinlikleri iç kontrolün etkinliği ile doğrudan ilgilidir. İç kontrol ile insanların içsel özelliklerini tamamen kontrol etmek mümkün değildir. Dış etken olarak gösterilebilecek risklerin ki buna ekonomik kriz örnek verilebilir, bir kısmını da tamamen kontrol etmek imkansızdır. Bu nedenle iç kontrol kurum için kesin bir güvence değil, makul bir güvence sağlar.

İç kontrolün organizasyonda etkinliğinde en büyük rolü yönetim üstlenir. Yöneticiler iç kontrol sisteminin etkili bir biçimde işlediğinin güvencesini verebilmek için uygun politikalar oluşturmalı ve güvence sağlamalıdırlar. Bu disiplin uygulanırken, hedeflere ulaşılmasını etkileyecek belirsizlikler öngörülmeli ve önlemler alınmalıdır; yani idareciler risk yönetimi konusunda da sorumludurlar.

Çalışanlar görevlerini yerine getirirken iç kontrol sisteminde kullanılacak bilgileri üretir, kontrolleri etkileyen faaliyetlerde bulunur. Bu nedenle iç kontrol herkesin sorumluluğudur. İç Denetim ise iç kontrol sisteminin etkinliğinin değerlendirilmesi ve sistemin etkinliğine katkı sağlamak konusunda rol oynar.

  *1 Kaynak: Maliye Bakanlığı